Muhtasar Hadis İlimleri ve Usulü — İnceleme ve Alıntılar
Nevzat Tartı - Muhtasar Hadis İlimleri ve Usulü — İnceleme ve Alıntılar 45
İçindekiler
İnceleme
Özet Hadis İlimleri
“Muhtasar Hadis İlimleri ve Usulü” başlığına sahip bu kitap, hadis ilimlerine dair oldukça özet ve faydalı bilgileri bir araya getirmeyi amaçlıyor.
Yazar, başlıkla hedeflediğini büyük oranda yerine getirmiş diyebilirim. Önsözde yılların birikimi sonucu oluşan ders notlarının toplamı olduğu belirtilen kitap Hadis ilmine yeni başlayanlar için değil de Hadis ilimlerini tekrar etmek amaçlı okunup faydası olabilecek bir durumda. Yeni başlayanlar için oldukça yetersiz ve yüzeysel geleceğini söyleyebilirim.
Kitap 7 bölümden müteşekkil:
Hadis İlmi ve Hadis Kavramı, Hadisin Tespit ve Tenkidi, Hadisin Çeşitleri, Hadisin Oluşum ve Rivayet Süreci, Hadislerin Kitaplarda Tasnifi, Tasnif Sonrası Hadis Çalışmaları, Hadisin Anlaşılması ve Uygulanması.
Bölüm başlıklarından da anlaşılacağı üzere söz konusu kitap, Hadis usulü, tarihi, edebiyatı ve anlaşılması üzerine dair Hadis ilminin neredeyse bütün konularını kapsama amacında. Bu yönüyle hem kapsam son derece geniş olmuş hem de konular derli toplu verilmeye çalışılmış. Ayrıca bazı konulara dair güncel yorumlar yapılması ve bölüm sonlarında ileri düzey okumaları için kitap tavsiyelerinin olması kitabı daha faydalanabilir kılmış.
Sonuç olarak Hadis bilgilerinizi hatırlayacağınız ve bazı güncel yorumları görebileceğiniz küçük ama faydalı bir kitap ortaya çıkmış.
Alıntılar
Hadis — Bilim İlişkisi
Bilimle hadis tenkidi konusunda daha da ihtiyatlı olunmalıdır.
Maurice Bucaille, bilime aykırı olduğu gerekçesiyle bazı hadislerin sıhhatinin hayli şüpheli olduğunu söylemiştir.
Örneğin, batışı esnasında güneşin, Allah’ın arşı önünde secdeye vardığını anlatan hadis ona göre bugünkü bilimsel verilere aykırı olduğu için bu hadisin sıhhati şüphelidir. Çünkü hadis güneşin dünya etrafında döndüğünü ima etmektedir. Halbuki bugün bilim tam tersini kabul etmektedir.
Bu yoruma karşı şunlar söylenebilir: bir hadisin bilime aykırı veya uygun bir içeriğinin olması ile, onun gerçekten Hz. Peygamber’in ağzından çıkmış olması farklı şeylerdir.
Konuya metin tenkidi açısından bakarsak, o günün bilimselliği içinde Rasulullah’ın böyle konuşmuş olması doğal karşılanacaktır. Çünkü bu rivayette ortaçağa hakim olan ve Kopernik’le yıkılan Batlamyus’un dünya merkezli düşüncesi vardır. Hz. Peygamber de bu bilgiyi kullanmaktadır. Bunda rahatsız olunacak bir durum veya peygamber için bir eksiklik yoktur. Zira ondan, sonraki çağların astronomik bilgilerini bilmesi beklenmemelidir.
Diğer yandan, günlük hayatın pratikleri açısından güneşin, hareket hâlindeki bir nesne olarak algılanması, belki günümüz için de geçerlidir. Çünkü biz gündelik hayatta, “Dünya dönüyor.” demeyiz ama “Güneş doğdu.”, “Güneş battı.”, “Güneş bulutun arkasına girdi.” şeklindeki yargılarımızla, hareketliliği güneşe atfetmekteyiz.
Bilimsel bilgi insanlar tarafından oluşturulduğu ve günden güne bir değişime uğradığı için bir sözün Hz. Peygamber’e ait olup olmadığını belirlemede bir kriter olarak kabulü son derece problemlidir. Dolayısıyla, “Bir hadis bilime uygun ise peygamber sözü olabilir.” ya da “Bir hadis bilime aykırı ise peygamber sözü olamaz.” şeklinde bir yaklaşım hadis tenkidinde sağlıklı görünmemektedir.
Sayfa 68–69
